Gasthuisstraat, Venlo

De Gasthuisstraat is een van de oudste straten in de binnenstad van Venlo. Ontstaan als handelsrouteweg in de Romeinse Tijd richting de Maas. De straat loopt van de Markt naar het kruispunt liggende aan de Grote Kerkstraat, Parade en Begijnengang.


De straat is vernoemd naar het – intussen verdwenen – Sint-Jorisgasthuis, dat werd gebouwd in 1375. Het kapelgedeelte van de huidige Sint-Joriskerk herinnert nog aan deze voormalige zorgbestemming.

De Gasthuisstraat maakte in de vroege Middeleeuwen deel uit van de Steenstraat, destijds aangeduid als Steynstraten. Aannemelijk is dat de huidige naam gegeven werd nadat de huidige Markt, midden 16eeeuw, aangelegd werd. Deze brak de oorspronkelijke Steenstraat in tweeën.
geschiedenis1
De eerste gevonden officiële vermelding van de naam Gasthuisstraat is in 1642 op een stadsplattegrond van de Amsterdamse cartograaf Joan Blaeu.

Na 250-jarige dienst werd het Sint-Joris Gasthuis in 1626 gesloopt. Het, oostelijk gebouwde, kapelgedeelte bleef wel intact omdat deze volop in gebruik was. 

Medio 1718 werd de oorspronkelijke Sint Joriskapel in westelijke richting uitgebreid en kreeg het de bestemming als kerk. Hiervoor werden drie panden opgeofferd waarvan de oorspronkelijke kelders nog steeds onder de huidige kerk liggen. De straat heeft, door alle eeuwen heen, vele Venlose oorlogen en belegeringen goed doorstaan.

Vanaf begin 19eeeuw veranderde langzamerhand de gevelaanzichten op grondniveau. De woonfuncties en handelsfuncties verdwenen voor winkels met etalageruiten om handelswaar publiekelijk aan te prijzen.

De straat is in 1950 aan de oostelijke zijde kleiner geworden, doordat aan de noordkant de gevelwand doorbroken werd voor de aanleg van de Sint-Jorisstraat. Hierdoor kwam de Sint-Joriskerk grotendeels vrij te staan. Hiervoor werden de laatste drie panden uit de rij ontmanteld.


Op de hoek met de straat de Begijnengang lag de ingang van het Kruisherenklooster, dat zich over de hele westzijde van deze straat uitstrekte tot aan de Klaasstraat. De toegangspoort, uit 1777, van dit verdwenen klooster werd bewaard en daarna decennia in de Vleesstraat gestaan. Na een verhuizing van de poort naar de Goltziusstraat kreeg deze poort uiteindelijk een bestemming ten noorden van de huidige Sint Martinusbasiliek in de Grote Kerkstraat. Op 23 augustus 2011 riep de gemeente Venlo de Gasthuisstraat uit tot gemeentelijk monument. Dit nadat onderzoek duidelijk maakte dat deze straat de “Meest middeleeuwse straat van Nederland” is.

Gasthuisstraat 2

Op de hoek van de Gasthuisstraat en de Vleesstraat ligt het meest in het oog springende pand. Dit pand heeft de naam “Stad Frankfort”. Stad Frankfort is een laat-Middeleeuws pand dat destijds een zogenaamd handelshuis was. Het heeft volgens onderzoek altijd de ingang op de Gasthuisstraat gehad en niet op de Vleesstraat. Het pand verkeerd nog in z’n geheel in originele staat.